یکشنبه ۹ آذر ۱۳۹۳ - ۱۷:۴۸
۰ نفر

دکتر احمد بخشی: برای بررسی و واکاوی علل و عوامل تبرئه حسنی مبارک و عوامل رژیمش، باید به تحولات ریشه‌ای در مصر یعنی ۲ تحول ژانویه ۲۰۱۱ و ژوئن ۲۰۱۳ و نتایج و برآیندهای این تحولات و سیاست‌های ۲ رئیس‌جمهور بعد از مبارک یعنی محمد مرسی و عبدالفتاح السیسی بازگشت.

مبارک

به تعبيري ديگر، نمي‌توان تصميم اين دادگاه را در صرف محاكمه اين فرد و يا اتهامات اقامه شده عليه وي خلاصه كرد.
ريشه ديگر صدور اين حكم برمي‌گردد به نوع تحولي كه در مصر روي داد. اين تحول به‌معناي انقلاب نبود و نتايج اين رويداد هم خواسته‌هاي انقلابيون و تحول‌خواهان را برآورده نكرد و مطالبات آنان را پاسخ نداد. زيرا در يك انقلاب، نوعي واژگوني روي مي‌دهد و تمامي زيرساخت‌ها و ساختارها دگرگون مي‌شود و نظامي جديد جايگزين مي‌شود.

بعد از بركناري مبارك، نظاميان براي مدتي زمام قدرت را در دست داشتند و در نتيجه زيرساخت لازم براي ادامه قدرت خود را فراهم آوردند و هرچند كه انتخابات رياست‌جمهوري چندان بر وفق مراد آنان نبود و در اين بين، جماعت اخوان‌المسلمين قدرت را به‌دست گرفت اما نظاميان به دور از انتخابات نبودند. از سوي ديگر، به‌دليل اينكه درون ساختار جامعه مصر نظاميان حضوري پررنگ دارند، تغيير و دگرگوني تنها در رأس قدرت انجام مي‌گيرد و نظاميان همچنان به حيات خود ادامه مي‌دهند و صرفا نظاميان اقداماتي را براي جلب رضايت و ساكت كردن معترضان و تحول‌خواهان صورت مي‌دهند. بنابراين، نظام و زيرساخت‌هاي آن اساسا دگرگون نمي‌شود و همچنان به حيات خود ادامه مي‌دهد.

عامل ديگر تبرئه مبارك وپسرانش برمي‌گردد به عملكرد محمد مرسي رئيس‌جمهور مخلوع مصر. وي نتوانست ساختار خاصي را اعمال كند يا انقلاب را تداوم بخشد. مرسي از مثلث قدرت تنها به يك ضلع آن يعني اسلامگرايان گراييد اما 2 ضلع ديگر آن يعني ليبرال‌ها و ارتشيان به حاشيه رانده شدند؛ در نتيجه اين اقدام، سياست در مصر به حالتي خياباني درآمد و مبحث قشون‌كشي خياباني ميان طرف‌هاي متنازع بر سر قدرت مطرح گرديد.

بازخورد اين مسئله هم كشتارهاي فراواني بود كه در طول اين مدت يكساله و در روزگار مرسي روي داد. بعد از آن هم خود مردم مطالباتي براي بركناري مرسي داشتند كه حمايت ليبرال‌ها و ارتشيان را هم جلب كرد. بنابراين، ديگر نمي‌توان گفت كه عملا انقلابي در مصر روي داده است بلكه صرفا اصلاحاتي در مصر و تغييرات درون‌گفتماني در اين كشور روي داده كه آن را به سطح انقلاب نمي‌توان ارتقا بخشيد. از اين رو‌، ساختار همان ساختار سابق مي‌ماند.

با بركناري مرسي و كودتا يا شبه‌كودتا عليه وي، و در نتيجه جانشين شدن ارتشيان به جاي مرسي، ما شاهد نوعي تغيير گفتماني هستيم و اساسا مفهوم دشمن در مصر تغيير كرد؛ به‌طوري كه جامعه دشمن نزديك خود را در مرسي مي‌بيند. اين امر باعث كم‌رنگ شدن توجيه اتهامات به حسني مبارك مي‌شود؛ به‌طوري كه ديگر چندان بهايي به اين اتهامات داده نمي‌شود.

  • كارشناس مسائل شمال آفريقا
کد خبر 279685

برچسب‌ها

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha